De Chinese Wouden, dinsdag 17 januari: Rutte in Washington, uitleg halfgeleideroorlog
Vandaag zijn Rutte en Hoekstra in Washington. Oekraïne en NAVO staan bovenaan in de externe communicatie. De commentatoren kijken echter uit naar de verwachte discussie over exportbeperkingen voor de halfgeleiderindustrie en wat dat betekent voor ASML.
Mogelijke beperkingen waarin Nederland en Japan de Verenigde Staten volgens Bloomberg (deels) zouden volgen, betreffen niet de meest geavanceerde machines van ASML – de zogeheten EUV-lithografie. De daarvoor benodigde toestemming onder de Wassenaar-regeling is al niet gegeven. Het gaat om technologie die verder achterloopt op de laatste innovaties, zoals DUV-lithografie.
De redenen hiervoor van de Verenigde Staten zijn meervoudig. Ten eerste betreft het de wens om China niet te helpen zich te bewapenen. Nu al bevatten bijvoorbeeld de raketten die Peking richting Taiwan schiet chips gemaakt met hulp van Taiwanese bedrijven. Ten tweede is er ook een bereidheid om het economische spel hard te spelen: een deel van het Amerikaanse etablissement schroomt niet langer om openlijk te proberen het China van Xi kort te houden. Maar het derde punt is, dat Amerikaanse beleidsmakers de techstrijd als bepalend zien voor wie de toekomst vorm mag geven en dat de toeleveringsketen daarbij een essentiële rol speelt.
Ik raad de geïnteresseerden aan het excellente boek Chip War van de Amerikaanse historicus Chris Miller te lezen om te begrijpen hoe de chipindustrie werkt en waarom de nationale veiligheidselite in de VS het zo belangrijk acht. Rusland bewijst nu al in Oekraïne dat een constante stroom geavanceerde chips noodzakelijk is om technologisch overgewicht op het slagveld te behouden. Maar op de langere termijn moet je groter kijken. Net zoals je individuele oorlogen in termen van logistieke systemen moet zien, moet je wapenwedlopen zien in termen van eeuwig opeenvolgende ontwikkelingscycli die tegen elkaar racen.
Miller beargumenteert dat over de afgelopen decennia een mondiale keten van chipproducenten is ontstaan. Ik noem dit zelf de OESO-keten, want in de praktijk zijn de belangrijkste schakels beperkt tot de lidstaten van de OESO en aanverwanten – het Westen, Japan, Zuid-Korea, Taiwan, enz. Deze industrie is niet alleen gemondialiseerd maar ook gemonopoliseerd. ASML en TSMC zijn niet de enige enkelvoudige schakels in deze keten. Om bij te blijven in de race, moeten jarenlang miljarden geïnvesteerd worden in ontwikkelingen voordat die zich terug gaan betalen. De Amerikaanse pioniers konden het Pentagon helpen aan wapens waarvan de Sovjets slechts konden dromen, omdat ze een gigantische binnenlandse consumentenmarkt hadden die Atari spelcomputers wilde hebben onder de kerstboom.
Inmiddels zijn zowel de chipketen als de benodigde financiële middelen boven de capaciteit van zelfs de Verenigde Staten en Europa gegroeid. Sommige producenten maken zich zorgen dat China uitsluiten niet mogelijk is, om de innovatie-machine draaiende te houden. Ik zelf observeer dat we ons nu nog kunnen bedruipen binnen de genoemde OESO-keten. Amerikaanse beleidsmakers die dat ook zien, willen koste van kost China daarbuiten houden. Dat doen ze om te voorkomen dat de VS voor innovatie afhankelijk wordt van een mogelijke tegenstander bij een oorlog in Oost-Azië. Dat doen ze ook om te voorkomen dat, net als het Nederlandse ASML en het Taiwanese TSMC, er nog meer schakels van de keten uit Amerika verdwijnen, in dit geval naar China.
Het dilemma voor Nederland is dus het volgende: om de kostbare innovatieketen van ASML draaiende te houden – en om veel geld te verdienen – zou men in Eindhoven graag de Chinese markt willen aanspreken. Tegelijkertijd heeft Den Haag ook strategische belangen die niet per se gelijk lopen met die van de bedrijven: we hebben de VS te vriend te houden en we moeten zelf ook niet China de sleutels in handen geven van de toekomstige halfgeleidermarkt. Maar je wilt Chinese wraakacties ook vermijden als het kan. Hoe de regering dat op denkt te lossen, zullen we nu wel snel te weten komen.
Nederland en Europa 🇳🇱🇪🇺
Dutch trade minister Liesje Schreinemacher: won’t summarily agree to US rules on China exports – Reuters 🇳🇱
Seizoen 2023 Afl. 2 - Kajsa Ollongren, Liesje Schreinemacher, Kim Putters, Ilvy Njiokiktjien – Buitenhof 🇳🇱
Chips zijn Ruttes belangrijkste troef in conflict rond Amerikaans stimuleringsprogramma – FD 🇳🇱
Er is tenslotte ook nog de Inflation Reduction Act waar Brussel zich zorgen over maakt.
Senior Chinese diplomat Wáng Yì 王毅 and French president’s diplomatic counselor Emmanuel Bonne hold phone talks – Xinhua: ‘Bonne said his country, which opposes the Cold War mentality and bloc politics, is willing to play an active role in expanding EU-China dialogue’ 🇫🇷
Wie VW auf „China-Speed“ gebracht werden soll – SZ: „China ist die größte Baustelle für Volkswagen, sie ist ungefähr so groß wie die Schwierigkeiten bei der Software“ „Brandstätter will den größten europäischen Autobauer etwas chinesischer machen.“ „In Peking will Brandstätter nun eine ,zweite Firmenzentrale‘ einrichten.“ 🇩🇪
Zeitentechwarwende ⏱️💽
Europa moet snel dikke vrienden worden met India – Maaike Okano-Heijmans en Vera Kranenburg in FD 🇪🇺
IMF-onderzoekers vrezen einde mondialisering, met stevige gevolgen voor de wereldeconomie – NRC
US Treasury Secretary Janet Yellen will hold her first face-to-face meeting with Chinese Vice Premier Liú Hè 刘鹤 on January 18 in Zurich, making a detour on her way to talks in Africa – Bloomberg: ‘In recent months Yellen has championed a so-called “friend-shoring” policy’
Janet Yellen to visit African countries as US steps up overtures to continent – FT
Key Apple partners Pegatron and Foxconn plan expansion in Southeast Asia in 2023 – Bloomberg
Beide toeleveranciers zijn Taiwanees. Relevant is dat Taiwans president Tsai Ing-wen (2016–heden) onder naam New Southbound Policy het oude Go South Policy van DPP-voorganger Chen Shui-bian (2000–8) nieuw leven in heeft geblazen. Hiermee wil Taipei de afhankelijkheid van de Chinese economie verkleinen door investeringen in en handel met Zuid(oost)-Azië aan te moedigen.
Taiwan’s exports of integrated circuit chips rose in 2022 for a seventh consecutive year – Bloomberg
US lawmakers in Davos tell Europeans: America’s not protectionist – POLITICO Europe 🇪🇺
Overige
China buitenland en defensie
South China Sea: PLA strike group holds live-fire drills after US warships enter region – SCMP
Australian officials warned in 2021 about possible recruitment of ex-ADF members by Chinese military – The Guardian
Interpreting China’s diplomatic shifts – Brian Wong for The Diplomat: ‘In short, whilst China is jettisoning some of the most pugnacious elements in its prior policy, it has not performed a radical U-turn on this front’
US and Japan urged to stop seeking to contain and suppress China, says foreign ministry spokesperson – Xinhua
China covid
The nearly 60,000 Covid-related deaths China reported for the first five weeks of its current outbreak, may underestimate the true toll by hundreds of thousands of fatalities, experts said – Bloomberg
WHO recommends that China monitor excess Covid-19 mortality – Reuters
China’s latest source of unrest: unpaid ‘Zero Covid’ workers – The New York Times
Er zijn regelmatig zogeheten ‘massa-incidenten’ 群体性事件 (qún tǐ xìng shì jiàn) in China over arbeidsomstandigheden of onbetaald salaris. Nieuw – en enigszins beangstigend voor een Partij die altijd heeft gepoogd collectieve actie te atomiseren – is dat er nu tegelijkertijd incidenten zijn op meerdere plekken in het land in reactie op hetzelfde issue. Geen revolutie, wel mogelijk precedentwerkend.
China to boost spending for covid prevention and treatment – Reuters: ‘urging local fiscal departments to step up transfer payments to rural and poor areas’
Covid: Chinese embassies remind travellers and airlines about testing rules for arrivals – SCMP
China OKs some visas for Japan and South Korea citizens as exceptions – Kyodo News
将疫情防控政治化损人不利己(钟声) – 《人民日报》(2023年01月17日 第02版)
Commentaar in het Volksdagblad onder de gezaghebbende pennaam Zhong Sheng opent met lijst van landen die wel o.a. met hoogwaardigheidsbekleders de terugkerende Chinese toeristen verwelkomden, voordat het de ‘politisering’ van de pandemiebestrijding aanvalt en de onwetenschappelijke discriminatie van China. Onbenoemd blijft dat Peking jarenlang de pandemie gebruikte om de vermeende superioriteit over het VS-Westen uit te venten.
China improves service capacity of rural, community-level hospitals as Spring Festival draws near – Xinhua
China economie
China’s provinces are almost all targeting economic growth of 5% or more in 2023 after missing their goals last year amid the Covid and property-fuelled slowdown – Bloomberg
China’s post-Covid consumer rebound clouded by ‘unstable’ incomes and lingering virus fears – SCMP
Chinese financial regulators and the nation’s biggest bad-debt management companies plan to offer as much as CN¥160 billion [€22b] of refinancing support to high-quality developers in the first quarter, sources say – Bloomberg
China extends looser mortgage rate limits as home prices keep sliding – Nikkei Asia
Peking houdt via achterdeur controle over techsector – FD
Chinese ride-hailing giant Didi Chuxing resumes new user registrations, marking latest sign of a thaw in Beijing’s scrutiny of tech sector – SCMP
China building world’s biggest offshore wind farm as renewable energy growth gains momentum – The Straits Times
China binnenland
China plans new law to restrict business activities of current and former civil servants – SCMP
Hong Kong
Hong Kong Bar Association chief urges use of legal power with ‘caution’ following Beijing interpretation – HKFP
Hong Kong judge defends judiciary amid fears of ebbing independence – Reuters
Taiwan buitenland en defensie
Taiwanese foreign ministry deputy visits Latin American allies to cement ties, according to source – Taipei Times
Honduras en Paraguay zijn minder zeker geworden.
US-Taiwan talks raise hopes for free-trade pact, analysts say – SCMP
US Volcano sale to include anti-tank mines only, says Taiwan military – Focus Taiwan
Oppositiepolitici zaaien twijfel over deze wapenaankoop door te beginnen over internationaal recht en antipersoonsmijnen.
The real reasons for Taiwan’s arms backlog—and how to help fill it – Jennifer Kavanagh and Jordan Cohen for War on the Rocks: ‘while it is misleading to blame Taiwan’s existing weapons backlog on arms sent to Ukraine, efforts to close this backlog and fill new commitments may increasingly come into direct conflict with demands emerging from Ukraine.’
Taiwan’s outlying islands are at risk – Frederik Kelter for Foreign Policy
In de context van het feit dat Taiwan in oorlog zou zijn met China, zou Pekings inname van eerst slechts de eilandjes Kinmen en Matsu voor de Chinese kust niet eens zo slecht uit kunnen pakken voor Taipei. De bewoners hebben nooit een heel sterke Taiwanese identiteit gehad – tijdens de vormend periodes van Japanese kolonisatie en de democratiseringsbeweging ware ze respectievelijk nog onderdeel van China en compleet gemilitariseerd. Hun strategische waarde is klein. Wel zou een Chinese militaire invasie van door Taipei gecontroleerd grondgebied (i) binnen Taiwan de neuzen dezelfde kant op krijgen en klaarmaken voor mobilisatie en (ii) buiten Taiwan reden zijn voor landen om maatregelen te nemen tegen China en misschien al troepen en voorraden naar Taiwan te verplaatsen. De Chinese aanvalsstrategie voor zover bekend is op verrassing en overrompeling gericht. Alleen in het geval van een ongeluk of wanneer ze Taiwan zelf opgeven, begint de strijd bij Kinmen en Matsu.
Taiwan binnenland
Crackdown urged by pro-independence politicians over Chinese propaganda on snacks – Taipei Times
Taiwan’s MJIB probes alleged classified intelligence leak – Focus Taiwan
Plans to further ease mask mandate to be announced after Lunar New Year, says CECC – Focus Taiwan